محمدرضا قائمی‌نیک عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در سلسله نشست‌های تخصصی زیارت و گردشگری که در پژوهشکده زیارت و گردشگری دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد:بحث‌های مطالعات تاریخی در حوزه زیارت در مشهد معمولا کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، در صورتی که باید به تاریخ گذشته زیارت و مناسکی که در حوزه زیارت تا امروز شکل گرفته است توجه و در سیاستگذاری‌ها به آن‌ها رجوع کنیم. ما در کشور سندها را می‌نویسیم و در نوشتن آن‌ها دو مسئله رعایت نمی‌شود. در سندنویسی سندها معمولا پس از مطالعات میدانی‌ انجام ‌می‌شود و سند باید درک درستی‌ از واقعیت‌های ‌حوزه مورد نظر را در برگیرد. وی اضافه کرد: وجود سند لازم است و باید ناظر بر واقعیت‌های موضوع مورد نظر باشد و به تناسب رفتارها بین عمل و سند باید احتمال ویرایش برای دوره‌های مختلف وجود داشته باشد. نکته دوم این است که ما در قلمرو امور فرهنگی زیارت به نظر می‌رسد ابزارهای اجرای سیاست‌ها را نداریم. به عنوان مثال افرادی که در حوزه زیارت مسلط باشند نداریم. با توجه به اینکه در برخی از موارد ایده‌های خوبی در حوزه زیارت مطرح شده است، اما یا فعالیت‌ها به اهل آن سپرده نشده‌اند یا قدرت اجرا وجود نداشته و این حوزه دچار چالش‌هایی شده است. قائمی‌نیک بیان کرد: به طور مشخص در حوزه پژوهش و اسنادی که وجود دارد حجم مطالعات گردشگری چندین برابر حوزه زیارت است و این تفکیک نیز حوزه به رسمیت شناخته شده‌ای است. در کتاب‌هایی که به زبان مختلف نوشته می‌شود فصل مربوط به حوزه زیارت و گردشگری به صورت تفکیک شده، پرداخت شده‌اند. سعی می‌شود بین این دو موضوع ارتباطی ایجاد شود اما در نهایت باز هم تفاوتی بین آن‌ها وجود دارد که کاملا مفهوم شده است.

 

  2